تفسیر نور    ج‏1    109    نکته‏ها: .....  ص : 109

گروهى از آنان به همراه مرده، طلا و زیورآلات دفن مى‏کردند تا مرده به عنوان جریمه‏ى گناهانش بپردازد.

تفسیر نور    ج‏1    114    نکته‏ها: .....  ص : 114

ماجراى میعاد حضرت موسى، در سوره‏هاى اعراف و طه نیز آمده است. محلّ وعده، کوه طور و مدّت آن ابتدا سى شب معیّن شده بود و در وعده‏گاه، ده شب دیگر به آن اضافه شد که این مدّت براى دریافت کتاب تورات بود، ولى بنى اسرائیل على رغم اینکه رهبرى همچون هارون، برادر حضرت موسى را در میان خود داشتند، همه‏ى نعمت‏ها و الطاف الهى را فراموش کرده و به سراغ گوساله پرستى رفتند. گوساله‏اى از طلا که بدست مجسمه سازى هنرمند به نام سامرى، در غیاب موسى ساخته شده بود.

تفسیر نور    ج‏1    114    نکته‏ها: .....  ص : 114

ج: استفاده از طلا و زیور آلاتى که جاذبه داشت.

تفسیر نور    ج‏2    26    [سوره آل‏عمران(3): آیه 14] .....  ص : 26

عشق و علاقه به زنان و فرزندان پسر و اموال زیاد از طلا و نقره و اسبان ممتاز و چهارپایان و کشتزارها که همه از شهوات و خواسته‏هاى نفسانى است، در نظر مردم جلوه یافته است، (در حالى که) اینها بهره‏اى گذرا از زندگانى دنیاست و سرانجام نیکو تنها نزد خداوند است.

تفسیر نور    ج‏2    26    نکته‏ها: .....  ص : 26

 «یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یُحْسِنُونَ صُنْعاً» و «فَرَآهُ حَسَناً» و از سوى شیطان: «زَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطانُ أَعْمالَهُمْ» و از طرف اطرافیان متملّق «زُیِّنَ لِفِرْعَوْنَ سُوءُ عَمَلِهِ» مصادیق جلوه‏هاى دنیا که در آیه ذکر شده، با توجّه به زمان نزول آیه است و مى‏تواند در هر زمانى مصادیق جدیدى داشته باشد. طلا و نقره، کنایه از ثروت اندوزى، و اسب کنایه از مرکب و وسیله‏ى نقلیّه است.

تفسیر نور    ج‏2    108    [سوره آل‏عمران(3): آیه 91] .....  ص : 108

همانا کسانى که کفر ورزیدند و در حال کفر (بدون توبه) مردند، اگر چه زمین را پر از طلا کرده و به عنوان فدیه و باز خرید (از عذاب) بدهند، هرگز از هیچ یک از آنان پذیرفته نمى‏شود. آنان را عذابى دردناک است و برایشان هیچ یاورى نیست.

تفسیر نور    ج‏2    109    پیام‏ها: .....  ص : 109

1 کافر مردن، بزرگ‏ترین خطر است. «ماتُوا وَ هُمْ کُفَّارٌ» و مسلمان مردن، آرزوى پیامبران است. «تَوَفَّنِی مُسْلِماً» 2 در قیامت، مال دنیا بى‏ارزش است و ذرّه‏اى کارآیى ندارد. گرچه از جنس طلا و مقدار آن به اندازه ظرفیّت زمین باشد، باز هم پشیزى ارزش ندارد. «مِلْ‏ءُ الْأَرْضِ ذَهَباً» 3 ایمان، ارزشى فراتر از تمام مادّیات دارد. در قیامت تنها ایمان است که مى‏تواند انسان را نجات دهد. «مِلْ‏ءُ الْأَرْضِ ذَهَباً» 4 مرگ در حال کفر، زمینه‏ى شفاعت را از بین مى‏برد. «ما لَهُمْ مِنْ ناصِرِینَ»

تفسیر نور    ج‏2    353    نکته‏ها: .....  ص : 352

یک دیه و خونبهاى کامل، به اندازه‏ى متوسط درآمد یک فرد عادّى است. هزار مثقال طلا یا صد شتر و یا دویست گاو.

تفسیر نور    ج‏3    81    نکته‏ها: .....  ص : 81

از مرحوم سید مرتضى علم الهدى (از علماى هزار سال قبل) پرسیدند: چرا دستى که پانصد مثقال طلا دیه دارد، به خاطر یک چهارم مثقال دزدى، قطع مى‏شود؟ پاسخ فرمود:

تفسیر نور    ج‏3    81    نکته‏ها: .....  ص : 81

طبق روایات، مقدار قطع دست، چهار انگشت است و باید انگشت شست و کف دست باقى بماند. مقدار مالى هم که به خاطر آن دست دزد قطع مى‏شود، باید حد اقل به قیمت یک چهارم دینار (یک چهارم مثقال طلا) باشد. مال هم باید در مکان حفاظت شده باشد، نه در

تفسیر نور    ج‏3    329    نکته‏ها: .....  ص : 329

گروهى از کفّار قریش، نزد پیامبر آمده، گفتند: تو هم مانند موسى و عیسى معجزاتى بیاور تا به تو ایمان آوریم، حضرت پرسید: چه کنم؟ گفتند: کوه صفا را تبدیل به طلا کن، مردگان ما را زنده کن، خدا و فرشتگان را نشانمان بده و آن گاه سوگند یاد کردند که در این صورت ایمان خواهند آورد. آیه نازل شد که معجزه دست خداوند است و طبق حکمت انجام مى‏گیرد، نه هوس‏هاى مردم.

تفسیر نور    ج‏4    179    نکته‏ها: .....  ص : 179

امام باقر علیه السلام فرمود: حضرت موسى علیه السلام به خدا گفت: سامرى، گوساله‏اى از طلا براى مردم ساخته است، امّا صداى آن از چیست؟ وحى آمد که این وسیله‏ى آزمایش مردم است، «یا موسى ان تلک فتنة فلا تفحص عنها»، قرآن نیز مى‏فرماید: «إِنْ هِیَ إِلَّا فِتْنَتُکَ تُضِلُّ بِها مَنْ تَشاءُ وَ تَهْدِی مَنْ تَشاءُ» قرآن، به مسأله‏ى گوساله‏پرستى بنى اسرائیل، در چهار سوره اشاره نموده است. البتّه‏

تفسیر نور    ج‏4    181    پیام‏ها: .....  ص : 180

 (مجسّمه‏ى طلا) «حُلِیِّهِمْ عِجْلًا» 4 ارتدادِ اقوام، سابقه‏ى طولانى دارد. «وَ اتَّخَذَ» ... «عِجْلًا ...»

تفسیر نور    ج‏5    52    [سوره التوبة(9): آیه 34] .....  ص : 52

اى کسانى که ایمان آورده‏اید! بسیارى از دانشمندان و راهبان، (با سوء استفاده از موقعیّت خود،) اموال مردم را به ناحق مى‏خورند و آنان را از راه خدا باز مى‏دارند. و کسانى که طلا و نقره مى‏اندوزند و آن را در راه خدا انفاق نمى‏کنند، پس آنان را به عذابى دردناک، بشارت بده!

تفسیر نور    ج‏5    53    نکته‏ها: .....  ص : 53

 «الذَّهَبَ» به معنى طلاست، و به دلیل اینکه زود از دست مى‏رود، یا آنکه مردم به سویش مى‏روند، به طلا، «ذهب» گفته شده است. «الْفِضَّةَ» به نقره گفته مى‏شود، چون زود پراکنده مى‏شود، یا مردم به سوى آن جذب نمى‏شوند.

تفسیر نور    ج‏5    54    زکات در روایات .....  ص : 53

رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله فرمود: هر مالى که زکات آن پرداخت نشود کنز است، گرچه پنهان نباشد، یا غیر طلا و نقره باشد.

تفسیر نور    ج‏5    56    پیام ها: .....  ص : 55

8 جمع‏آورى طلا و نقره و پول، و انفاق نکردن و احتکار آن، گناه کبیره است.

تفسیر نور    ج‏5    57    پیام ها: .....  ص : 57

1 خداوندى که انسان‏ها را به همان صورت اوّل زنده مى‏کند، مى‏تواند جمادات و طلا و نقره را هم به همان صورتِ دنیوى، حاضر سازد. «هذا» 2 کیفر و پاداش انسان در قیامت، با اعمال او در دنیا متناسب است. «هذا ما کَنَزْتُمْ» 3 یکى از ابزارهاى شکنجه در قیامت، اموال دنیوى است. «هذا ما کَنَزْتُمْ» 4 در قیامت، خداوند شیرینى مال و ثروت را از ذائقه‏ى زراندوزان در مى‏آورد.

تفسیر نور    ج‏5    291    نکته‏ها: .....  ص : 291

گاهى کفّار از پیامبر مى‏خواستند کوه‏هاى مکّه را با معجزه به طلا تبدیل کند و یا فرشته‏اى براى تأیید او نازل شود، از سوى دیگر بعضى به خاطر بغض و کینه حاضر نبودند که پیامبر صلى اللَّه علیه و آله آنچه را مربوط به حضرت على علیه السلام است، بیان کند و اگر هم بیان مى‏فرمود، نمى‏پذیرفتند. لذا پیامبر صلى اللَّه علیه و آله سینه‏اش تنگ و ناراحت مى‏شد و در نتیجه پیام آیات را به تأخیر مى‏انداخت و این با عصمت پیامبر صلى اللَّه علیه و آله منافاتى ندارد. زیرا گاهى ابلاغ پیام الهى فورى نیست و پیامبر صلى اللَّه علیه و آله هم روى ملاحظاتى که آن هم شخصى نیست، (بلکه بر اساس مصلحت است،) ابلاغ آیات را به تأخیر مى‏انداخت. امّا با نزول این آیه، آن ملاحظات هم کنار گذاشته مى‏شود و با قاطعیّت، پیام آیه ابلاغ مى‏گردد.

تفسیر نور    ج‏6    105    نکته‏ها: .....  ص : 103

در تفسیر مجمع البیان و المیزان از نوع عملکرد یوسف علیه السلام اینگونه یاد مى‏شود: وقتى قحط سالى شروع شد حضرت یوسف در سال اوّل، گندم را با طلا و نقره، در سال دوّم، گندم را در مقابل جواهر و زیورآلات، در سال سوم، گندم را با چهارپایان، در سال چهارم، گندم را در مقابل برده‏ها، در سال پنجم، گندم را با خانه‏ها، در سال ششم، گندم را با مزارع و در سال هفتم، گندم را با برده گرفتن خود مردم معامله نمود. وقتى سال هفتم به پایان رسید، به پادشاه مصر گفت: همه‏ى مردم و سرمایه‏هایشان در اختیار من است، ولى خدا را شاهد

تفسیر نور    ج‏7    48    نکته‏ها: .....  ص : 48

در روایتى دیگر آمده است: مقدارى طلا، نزد پیامبر صلى اللَّه علیه و آله آوردند، پیامبر در همان زمان همه‏

تفسیر نور    ج‏7    80    نکته‏ها: .....  ص : 80

کفّارِ بهانه‏جوى مکّه، از پیامبر تقاضاى معجزات متعدّدى داشتند، از جمله مى‏خواستند بعضى از کوه‏هاى مکّه (کوه صفا) را به طلا تبدیل کند، یا کوه‏ها جابه‏جا شده و زمین براى کشاورزى به وجود آید. خداوند مى‏فرماید: به تجربه‏ى تاریخ، کفّار لجوج با دیدن این نشانه‏ها نیز ایمان نمى‏آورند و نظام آفرینش، دستخوش هوسهاى افراد لجوج نمى‏شود. و اگر معجزه به پیشنهاد مردم ارائه شود و به آن کفر ورزند، عقوبت دنیوى آنان حتمى است.

تفسیر نور    ج‏7    116    نکته‏ها: .....  ص : 116

در واقع توقّع نابجا، قساوت، لجاجت، بهانه‏گیرى، ناآگاهى به هدف و بى‏ادبى دست به دست هم مى‏داد و سبب مى‏شد که از پیامبر صلى اللَّه علیه و آله درخواست‏هاى غیر منطقى داشته باشند، از قبیل: چشمه‏ى آب، باغ، رودخانه، سقوط آسمان، احضار خدا و فرشتگان، خانه طلا، پرواز به آسمان، نامه‏ى خصوصى از سوى خدا.

تفسیر نور    ج‏7    117    پیام‏ها: .....  ص : 117

2 هدف پیامبران، ارشاد مردم به توحید بود، ولى گروهى به فکر باغ و طلا و نقره بودند. «لَنْ نُؤْمِنَ لَکَ حَتَّى تَفْجُرَ لَنا» ...

تفسیر نور    ج‏7    167    پیام‏ها: .....  ص : 167

4 معاد، روحانى و جسمانى است، چون اگر روحانى بود، نیازى به طلا و حریر

تفسیر نور    ج‏7    214    نکته‏ها: .....  ص : 214

پیامبر اکرم صلى اللَّه علیه و آله در روایتى فرمودند: آن گنج، کلماتى حکیمانه بود که بر صحیفه‏اى از طلا نوشته شده بود. مضمون آن حکمت‏ها این بود: تعجّب از کسى که ایمان به تقدیر الهى دارد، چرا محزون مى‏شود!؟ شگفت از کسى که یقین به مرگ دارد، چرا شاد است، یقین به حساب دارد، چرا غافل است، یقین به رزق دارد، چرا خود را به زحمت بیش از اندازه مى‏اندازد و یقین به دگرگونى دنیا دارد، چرا به آن اطمینان مى‏کند!؟ طبق احادیث، لطف و رحمت خدا مخصوص فرزندان بى‏واسطه نیست، بلکه در نسل‏هاى بعدى هم تأثیر دارد و نیکوکارى اجداد، موجب عنایت خدا به ذریّه‏ى آنان مى‏شود.

تفسیر نور    ج‏7    305    نکته‏ها: .....  ص : 305

امام باقر علیه السلام درباره‏ى شأن نزول «أَ فَرَأَیْتَ الَّذِی کَفَرَ» فرمودند: عاص بن وائل به خبّاب بدهکار بود، خبّاب براى دریافت طلب خود نزد او آمد، ولى عاص گفت: آیا شما معتقد نیستید که در بهشت طلا و نقره و حریر هست؟ خبّاب گفت: آرى عاص گفت: پس وعده‏ى ما در بهشت و قسم مى‏خورم که در بهشت بهتر از آنچه شما دادید به شما داده شود.

تفسیر نور    ج‏7    387    پیام‏ها: .....  ص : 386

11 حفظ افکار مردم از حفظ طلا مهم‏تر است. گاهى باید براى ایجاد موج و مبارزه با منکر، اشیاى قیمتى فدا شوند. «لَنُحَرِّقَنَّهُ» 12 غیرت دینى و قاطعیّت در برابر انحراف، لازمه‏ى رهبرى است. «لَنُحَرِّقَنَّهُ ثُمَّ لَنَنْسِفَنَّهُ» (سوزاندن طلا و به دریا ریختن آن، تصمیم قطعى موسى بود) 13 باید نشان داد که چیزهاى نابود شدنى شایستگى پرستش را ندارند. «لَنُحَرِّقَنَّهُ ثُمَّ لَنَنْسِفَنَّهُ» 14 هر گاه باطلى را محو کردید به جاى آن حقّ را مطرح کنید. «إِنَّما إِلهُکُمُ اللَّهُ» 15 خدایى قابل عبادت است که احاطه علمى بر همه چیز داشته باشد. «وَسِعَ کُلَّ شَیْ‏ءٍ عِلْماً»

تفسیر نور    ج‏8    30    [سوره الحج(22): آیه 23] .....  ص : 30

قطعاً خداوند کسانى را که ایمان آورده و کارهاى نیکو انجام داده‏اند، به باغ‏هایى که نهرها از زیر (درختان) آن جارى است، وارد مى‏کند، در آن جا با دستبندهایى از طلا و مروارید زینت داده مى‏شوند و در آن جا لباسشان از ابریشم است.

تفسیر نور    ج‏8    30    پیام‏ها .....  ص : 30

1 بهترین راه شادى و تفریح، استفاده از طبیعت است. «جَنَّاتٍ الْأَنْهارُ» 2 در کنار تهدید، امید و بشارت لازم است، در آیه‏ى قبل فرمود: «ذُوقُوا عَذابَ الْحَرِیقِ» و در این آیه فرمود: «لِباسُهُمْ فِیها حَرِیرٌ» 3 یکى از زیبایى‏هاى قرآن، تناسب میان بیم‏ها و امیدها، انذارها و بشارت‏هاى آن است. «قُطِّعَتْ لَهُمْ ثِیابٌ وَ لِباسُهُمْ فِیها حَرِیرٌ» 4 برهنگى ارزش نیست، بهشتیان هم لباس دارند. «لِباسُهُمْ فِیها حَرِیرٌ» 5 خداوند، محرومیّت‏ها را جبران مى‏کند. ابریشم و طلا که در دنیا براى مردان حرام است، در آخرت وسیله‏ى زیورشان خواهد بود. «ذَهَبٍ حَرِیرٌ» 6 زیبایى و موزون بودن کلمه‏ها و جمله‏ها، نوعى فصاحت است. (آخرین جمله‏ى آیه قبل «الْحَرِیقِ» بود و آخرین جمله این آیه «حَرِیرٌ» است)

تفسیر نور    ج‏8    229    نکته‏ها: .....  ص : 229

حضرت على (علیه السلام) مى‏فرماید: اگر خداوند مى‏خواست هنگام مبعوث شدن پیامبران، درهاى گنج‏ها و معادن طلا و باغ‏هاى سرسبز و خرم را به روى آنان بگشاید، چنین مى‏کرد، ولى اگر این کار را مى‏کرد مسأله‏ى آزمایش مردم از میان مى‏رفت و همه‏ى آنان به عشق مال و رفاه گرد انبیا جمع مى‏شدند و نیّت‏ها خالص نبود.

تفسیر نور    ج‏8    238    پیام‏ها .....  ص : 237

4 مربّى باید با مردم حشر و نشر داشته باشد. «یَمْشُونَ فِی الْأَسْواقِ» 5 زندگى ساده انبیا، براى مردم آزمایش است. «یَمْشُونَ فِی الْأَسْواقِ وَ جَعَلْنا بَعْضَکُمْ لِبَعْضٍ فِتْنَةً» (آرى، اگر پیامبران، زندگى مرفّه و کاخ و طلا داشتند، مردم به خاطر دنیاطلبى، گرد آنان جمع مى‏شدند که چنین گرایشى ارزش نداشت.

تفسیر نور    ج‏8    249    نکته‏ها: .....  ص : 249

گاهى مى‏گفتند: چرا فرشته وحى را نمى‏بینیم؟ چرا پیامبر سرمایه و کاخ و طلا ندارد؟ و گاهى مى‏گفتند: چرا قرآن یک جا نازل نمى‏شود؟

تفسیر نور    ج‏9    112    نکته‏ها: .....  ص : 112

کلمه‏ى «فتنة» به معناى گداختن طلا براى جدا کردن ناخالصى‏هاى آن است و چون در حوادث و سختى‏ها، جوهره‏ى انسان از شعارهاى دروغین جدا مى‏شود، حوادث و آزمایش‏ها را «فتنه» مى‏گویند.

تفسیر نور    ج‏9    363    چند سؤال .....  ص : 362

این آیه را در آیه‏ى سوّم سوره‏ى مائده خواندیم که مطلب مربوط به ولایت و امامت و کمال دین و تمام نعمت و یأس کفّار و رضاى الهى، در کنار احکام مربوط به گوشت خوک و خون، نازل شده و این گونه جا سازى‏ها رمز حفظ قرآن از دستبرد نااهلان است. درست همان گونه که گاهى زنان هنگام خروج از خانه زیور آلات خود را در لابلاى پنبه‏هاى متّکا قرار مى‏دهند. با این که طلا و پنبه رابطه‏اى ندارند ولى براى محفوظ ماندن از دستبرد نااهلان این کار انجام مى‏گیرد.

تفسیر نور    ج‏9    502    [سوره فاطر(35): آیه 33] .....  ص : 502

 (پاداش الهى و آن فضل بزرگ،) باغ‏هایى همیشه سرسبز است که به آنها وارد خواهند شد، و در آنها با دستبندهایى از طلا و مروارید زینت مى‏شوند و لباس آنان در آن جا (از) ابریشم است.

تفسیر نور    ج‏9    502    پیام‏ها: .....  ص : 502

1 تکثّر و تنوّع نعمت‏ها، یک ارزش است. «جَنَّاتُ» 2 از عنصر تشویق غافل نشویم. «جَنَّاتُ عَدْنٍ ... یُحَلَّوْنَ» 3 پاداش محرومیّت موقت، کامیابى دائمى است. (اگر طلا و ابریشم، در چند روز دنیا بر مردان حرام شد، در بهشت، از آن بهره‏مند مى‏شوند.) «یُحَلَّوْنَ ... مِنْ ذَهَبٍ» ...

تفسیر نور    ج‏9    502    پیام‏ها: .....  ص : 502

4 معاد، جسمانى است. (طلا و لؤلؤ مربوط به زینت بدن مادّى است.) «أَساوِرَ مِنْ ذَهَبٍ»

تفسیر نور    ج‏10    342    پیام‏ها: .....  ص : 341

 (برخوردهاى مثبت و منفى هرگز یکسان نیست، و آثار آن در عمق روح افراد باقى مى‏ماند. «لا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَ لَا السَّیِّئَةُ» 3 یک نمونه‏ى عملى دعوت به سوى خدا (که در آیه‏ى قبل آمده بود) دفع بدى‏هاى مردم با برخوردهاى خوب است. «ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» 4 در برخورد با مخالفان، اخلاق نیک کافى نیست، تهاجم اخلاقى لازم است «ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» (دفع بدى‏هاى دشمن با روش نیکو کافى نیست، بلکه به نیکوترین روش‏ها و برترین رفتارهاى اخلاقى نیاز است). از محبت خارها گل مى‏شود از محبت سرکه‏ها مُل مى‏شود 5 کیمیاى واقعى، آن نیست که مس را طلا کند، بلکه برخوردى است که دشمنى را به محبّت تبدیل نماید. «ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» (روز فتح مکّه شعار بعضى از مسلمانان «انتقام، انتقام» بود ولى پیامبر اکرم فرمود: امروز روز انتقام نیست بلکه روز رحمت و مرحمت است).

تفسیر نور    ج‏10    433    سیماى سوره زخرف .....  ص : 433

زخرف به معناى طلا و نقره و زینت مى‏باشد.

تفسیر نور    ج‏10    463    [سوره الزخرف(43): آیات 53 تا 56] .....  ص : 463

 (اگر موسى حقّ است) پس چرا دستبندهایى از طلا بر او نیاویخته، یا (براى تصدیق رسالتش،) با او فرشتگانى همراه نشده‏اند.

تفسیر نور    ج‏10    464    پیام‏ها: .....  ص : 464

1 کسى که منطق ندارد به ثروت و زینت تکیه مى‏کند و داشتن آنها را نشانه حقّ و نداشتن آن را نشانه باطل مى‏پندارد. «فَلَوْ لا أُلْقِیَ عَلَیْهِ» 2 زینت کردن مردان به طلا، کار فرعونى است. «أُلْقِیَ عَلَیْهِ أَسْوِرَةٌ مِنْ ذَهَبٍ» 3 تضعیف رهبر الهى و القاى شبهه کار فرعونیان است. «أَوْ جاءَ مَعَهُ الْمَلائِکَةُ» ...

تفسیر نور    ج‏10    472    [سوره الزخرف(43): آیات 68 تا 71] .....  ص : 472

ظرف‏ها و جام‏هایى از طلا بر آنان چرخانده مى‏شود و آنچه را که نفس میل داشته باشد و چشم (از دیدنش) لذّت ببرد در بهشت موجود است و شما در آنجا جاودانه هستید.

تفسیر نور    ج‏10    494    نکته‏ها: .....  ص : 494

کلمه «فتنه» در اصل به معناى قرار دادن طلا در کوره آتش است، تا از ناخالصى‏ها تصفیه شود، سپس براى هر نوع آزمایشِ سختى که جوهره‏ى انسان را نشان دهد بکار رفته است.
www.jtd.ir